Spoor 75, het treinenfeest van de jubilerende NVBS

14 en 15 oktober 2006 – Twee dagen lang deed de trek-trek combinatie 1501 en 1254 de slag Arnhem-Zutphen ter gelegenheid van het 75 jarig bestaan van de NVBS.

14 oktober 2006

Half september werd definitief duidelijk dat de 1501 gebruikt zou gaan worden voor ritten tijdens het NVBS-jubileum tussen Arnhem en Zutphen. De bedoeling was in combinatie met een 1200+6700 van ACTS en Avmz-rijtuigen van NS Internationaal, de ex-DB eerste klas rijtuigen.

Gelukkig is de werkgroep inmiddels voldoende ervaren om daarmee om te gaan en zodoende was ik ruim anderhalf uur voor aanvang dienst reeds op de Watergraafsmeer om de trein gereed te maken. Zoals verwacht was dat niet voor niets want door een misverstand stond de trein nog verspreid over het emplacement en bovendien de rijtuigen nog ingebouwd in een normale trek-duwstam, ergens achteraan. Inmiddels was duidelijk geworden dat de Avmz-rijtuigen niet gebruikt konden worden omdat ze te lang stilgestaan hadden en toch echt niet meer ingezet mochten worden. In plaats daarvan dus vier gemoderniseerde ICR-rijtuigen met om praktische redenen ook een stuurstandrijtuig (de laatste vier uit die trek-duwstam). De 1254 en 6702 van ACTS waren de dag ervoor al aangekomen en stonden ergens anders geparkeerd en ook de 1501 stond weer op een ander deel van het grote emplacement. Fijn was dat de medewerkers van Nedtrain uitermate gemotiveerd waren om ons op tijd de deur uit te krijgen en uiteindelijk, ten koste van veel zweet, lukte dat precies.

Een ander onderdeel (van de eerste plannen) dat was veranderd was dat de ACTS 6700 (zo’n ex-Belgische reeks 62) niet samen met de 1200 zou rijden maar als vervanging van een andere dieselloc tijdens hetzelfde evenement zou gaan pendelen op de VSM-lijn tussen Dieren en Loenen. Dat betekende ook dat de ACTS machinist die voor die dag gepland stond niet op de 1200 kon rijden. Hier kwam het goed uit dat ik behalve voor NSR ook nog wel eens (via Spoorflex) voor ACTS rij, dus dit leverde geen logistieke problemen op. Vanaf de Watergraafsmeer moest de 6702 nog wel meegenomen worden en aangezien die in Apeldoorn afgehaakt moest worden ging de diesel achterop mee. In Amersfoort stapten de machinisten Onno, Marco en hoofdconducteur Peter van Rosmalen op. Laatstgenoemde zou het hele weekend van de partij zijn. Vlak voor Apeldoorn gooide een goederentrein in combinatie met een vertraagde IC roet in het eten waardoor we toch tien minuten te laat aankwamen. Na het achterlaten van de 6702 moest er gewacht worden op een nieuw gat in de dienstregeling via Deventer naar Zutphen en eigenlijk hadden we die tijd niet. Zodoende gingen we te laat het eigenlijke programma rijden, de eerste van drie en een halve slag naar Arnhem. In Dieren kwam er nog meer vertraging bij want er was iemand langs het spoor gesignaleerd. Nu was dat natuurlijk niet zo verassend met al die (museum-)treinen waarbij je een boel fotografen kunt verwachten, maar in dit geval zou het om een ‘suïcidaal persoon’ gaan. Behalve onze trein reden ook de Blokkendoos, de Hondenkop en een vernieuwde Sprinter op en neer. Na een aantal minuten mochten we verder en afgezien van een hoop camera’s niets vreemds gezien. Aangezien we inmiddels met drie machinisten op de trein zaten kon er in Arnhem in twee minuten kopgemaakt worden waardoor er een hoop tijd kon worden gewonnen en de ruime dienstregeling (de Blokkendoos moest hem tenslotte ook kunnen rijden) deed de rest. Zo waren we precies op tijd terug in Zutphen. Tussen twee slagen in stonden we steeds een klein uur op Zutphen goederen met afwisselend de Hondekop en een Sprinter als buurman. Vooral de groene Hondekop werd gewaardeerd want – afgezien van de fotomogelijkheid die dat bood – was deze trein voorzien van een bemande restauratie: KOFFIE! De rest van de dag kon het kalm aan gedaan worden en werd het zelfs gezellig aan boord. Veel bekenden gezien maar niet al te druk in de trein. Maar er reed dan ook ieder half uur iets bijzonders dus dan spreidt het zich aardig. Alles liep gesmeerd, alleen in Arnhem viel nog op dat er veel smeerolie lag op de plaats waar de 1501 eerder had gestaan. Toch wat bezorgd alles in de gaten gehouden maar aan het eind van de dag geconcludeerd dat het van een van de andere museumstellen moest zijn geweest, die stonden tenslotte ook steeds op dezelfde plek. Na de laatste rit de trein afgerangeerd naar het opstelterrein Arnhem Berg en snel naar huis om te eten en op te laden voor de volgende dag.

15 oktober 2006

Die volgende dag, zondag 15 oktober, begon direct goed. Hoewel de trein nu natuurlijk nog compleet was en het voorbrengen van de Berg naar het station in Arnhem in een beweging kon plaatsvinden toch maar weer bijtijds aanwezig. Een uur voor vertrek me gemeld bij de opzichter van Nedtrain die zich hardop afvroeg waar ik bleef. Ik bleek nog acht minuten te hebben om van het opstelterrein af te rijden want het ging de rest van de dag buiten dienst voor werkzaamheden. Nu stond er in de goede oude tijd altijd een half uur gepland voor het gereedmaken van een loc maar na de ervaring van de vorige dag en het feit dat ik de trein zelf geparkeerd had en dus wist hoe het stond lukte het nog net. Nu kost het vol pompen met lucht van twee loccen en vier rijtuigen nog wel wat tijd zodat ik er nog precies een rondje omheen kon maken voor een snelle controle. Iets later dan de bedoeling was maar nog precies voor het begin van de werkzaamheden kon ik naar de kap, anders was het een heel rustig dagje geworden… Langs het perron de laatste controles gedaan en daarna volgde een dag die leek op die ervoor. Relaxed op en neer, nu met Harry en Laurens Pit als secondant resp. tweede machinist.

In de loop van de dag brak zelfs de zon door zodat ik het zelf nog een beetje jammer begon te vinden dat ik niet zelf met m’n camera langs de lijn kon gaan staan, de herfstkleuren waren prachtig en die lijn is al zo mooi.

Na opnieuw drie en een half keer op en neer eindigde precies de laatste rit toch weer met vertraging in Zutphen, nu door een vertraagde sneltrein naar Zwolle. In de loop van het weekend was er inmiddels een plan bedacht voor de terugweg. Duidelijk was vooraf alleen dat de 1501 de rijtuigen terug naar de Watergraafsmeer moest brengen, reden waarom de loc zaterdag daar bij het vertrek al aan de achterkant van de trein was geplaatst. Nu hoefde we in Zutphen alleen de 1254 maar los te maken en konden we direct door via Deventer en Apeldoorn naar het Amsterdamse. Laurens zou met z’n 1200 in Apeldoorn de 6700 ophalen en die naar de Kijfhoek brengen. In mooi avondlicht reden we terug, nu met heel wat minder belangstellenden langs de lijn. Na aankomst op de Meer konden we de rijtuigen langs een van de schoonmaakperrons achter laten en aansluitend direct weer losse loc vertrekken via de Zuidtak naar de SSN op Rotterdam Noord goederen. Daar mocht de loc weer gestald worden en precies toen we de loc met een Sik het terrein op duwde kwam Laurens langs met zijn twee ACTS loccen. Waren we ondanks de omweg via de Watergraafsmeer lekker toch sneller….

Al met al waren het twee lange dagen waarbij de organisatie van de ritten zelf prima in orde was maar waarbij in de planning daarvoor en daarna nog wel wat gaten zaten. Gelukkig hadden alle betrokkenen de wil en de ervaring om dat soepel op te lossen waardoor alles toch zonder problemen verliep.